Afscheidstoespraak van oud-burgemeester Ruud Nederveen van Bloemendaal, ter gelegenheid van diens afscheid op 19 maart 2015.

Mevrouw de Burgemeester, dames en heren.

Dat u allen hier de gelegenheid hebt willen nemen om vandaag afscheid van mij te nemen als burgemeester van Bloemendaal, daarvoor wil ik u graag heel hartelijk bedanken, zozeer als ik aan het College mijn nadrukkelijke dank wil uitspreken voor het feit dat u mij deze afscheidsreceptie aanbiedt.

Toen ik op 1 juli 2009 aantrad als burgemeester van Bloemendaal lag het in mijn bedoeling om langer in deze functie te blijven. Sedert het aantreden van burgemeester Kamphuis in 1990 is het niet meer voorgekomen dat een Kroonbenoemde burgemeester langere periode in Bloemendaal blijft functioneren. Ik wist hiervan voor mijn aankomst evenals van de eigensoortige bestuurscultuur binnen de gemeenteraad. Ik zag het dan ook als een deel van mijn opdracht om de manier waarop in Bloemendaal politiek bedreven wordt, te versterken. En ik achtte mij heel goed voorbereid om mijn steentje op dit vlak bij te kunnen dragen. In de voorliggende jaren had ik immers veel voorzitterstaken binnen de Amsterdams gemeenteraad vervuld, inclusief het voorzitten van de raadsvergaderingen zelf.
En, dames en heren, het is met voldoening dat de Bloemendaalse raad terug kan kijken op wat we tot vorig jaar hebben mogen bereiken in de versterking van de bestuurscultuur. Er bleef nog heel wat te wensen, maar er was in mijn beleving een aanzienlijke verbetering tot stand gekomen in de wijze waarop de raadsleden elkaar en het college bejegenden.

De gemeenteraadsverkiezing in 2014 bracht veel nieuwe raadsleden, wat op zich natuurlijk heel goed is. Want amateur volksvertegenwoordiger zijn in je lokale gemeenschap, naar mijn mening de eervolste positie die maar denkbaar is, moet je aan veel van je inwoners gunnen. Wat ik niet voorzag was dat rond die verkiezingen de vier bestuurlijke partijen in de raad allemaal van fractievoorzitter wisselden. Dat bleek een zodanige cesuur dat de raadsmores althans in mijn beleving alle gewonnen verbetering prijsgaven. Ik heb het met grote verbazing gadegeslagen. En ik vroeg mij in gemoede af of ik opnieuw samen met de gemeenteraad dezelfde marsroute kon afleggen naar de zo gewenste verbetering. Ik moest tot de conclusie komen dat een andere raadsvoorzitter dat veel beter kan doen. En daarmee schets ik u de oorzaak van mijn aftreden.

Naast een oorzaak is er ook altijd een aanleiding. En de aanleiding van mijn aftreden was klassiek. Afgelopen zomer heb ik in een raadsdebat moeten aangeven dat er een feitelijke onjuistheid stond in een brief van mij aan de raad. En datzelfde gebeurde in een brief voorafgaand aan de raad van afgelopen januari. De volksvertegenwoordiging onjuist informeren rekenen we terecht tot de politieke doodzonden. We hebben het afgelopen weken ook kunnen zien in de landspolitiek: de minister van Veiligheid stapte op wegens een onjuiste inlichting aan de Tweede Kamer.
Toen ik er achter kwam dat ik de Bloemendaalse gemeenteraad opnieuw onjuiste informatie had toegezonden, was voor mij de enige logische stap om onmiddellijk af te treden. In samenspraak met de Commissaris van de Koning legde ik mijn functie per direct neer en ik ben hem er dankbaar voor dat hij daarin heeft willen bewilligen, evenals aan de Koning zelf, die op 16 februari jongstleden heeft toegestemd in mijn ontslag per 1 maart jongstleden. En daarmee gaf ik uitvoering aan wat ik politieke hygiëne noem. Met pijn in het hart, maar overtuigd van de noodzaak en ingebed in 200 jaar democratische ontwikkeling.

Voor u staat thans een ambteloos burger, die met pijn in het hart afscheid neemt van Bloemendaal, de vijf-dorpen gemeente en daarmee de kwintessens van Kennemerland.
Bennebroek, Vogelenzang, Aerdenhout, Overveen en Bloemendaal. Ik vond het een groot voorrecht bijna zes jaar hier werkzaam te mogen zijn voor onze gemeente en voor onze gemeenschap. En ik vloog dagelijks van hot naar her, van kindervoorlees sessies naar regio overleg, van een heel persoonlijk gesprek over individuele problematiek naar een raadsbijeenkomst, van een werkbezoek aan een ondernemers groep naar de natuurbeheerders om over de herten te praten, van een prijsuitreiking aan de voetbal F-jes naar een vergadering over spoorrailsen vernieuwing die gepland is rond de 4 mei. Het spreekwoordelijk bezoek aan de 100-jarige, wat meestal heel erg leuk is overigens, naar de cursus voor stembureau leden (ze zijn onze gemeenschap gisteren weer van dienst geweest).Van een naturalisatiebijeenkomst voor nieuwe Nederlanders naar het strand om een nieuw voertuig van de Reddingsbrigade in gebruik te stellen. En in de randen van de dag stukken lezen en mails sturen. Geen dag de zelfde, geen dag zonder lach. Geen dag zonder zorg.
Bloemendaal is een typische beheer gemeente. Er zijn geen grote opgaven voor wat betreft woningbouw of bedrijvenontwikkeling. De opgave is eerder andersom, om de ruimtelijkheid van Bloemendaal te conserveren, waarmee de gemeente zijn ware bestaansgrond bestendigt: Bloemendaal heeft het meest exclusieve woonmilieu van Nederland, dat daarmee een wezenlijke bijdrage levert aan de metropoolregio Amsterdam. Bloemendaal is er veel aan gelegen om die rol te blijven innemen en dat vraagt zorgvuldig en intensief beheer. De gemeentelijke organisatie is daar ook heel goed in en volledig op toegerust. Ofschoon nu in een groot veranderproces op weg naar het vernieuwbouwde gemeentehuis, is er alle aanleiding dat de Bloemendaalse inwoners trots mogen zijn op hun ambtenaren. En gelukkig geven die inwoners daar zo nu en dan blijkt van.

Veel plezier ontleende ik aan de talloze ontmoetingen met Bloemendalers, of het nu officieel was, of zomaar tijdens mijn boodschappen doen in de supermarkt, waartoe ik overigens iedere zaterdag een andere winkel uitkoos in wekelijks een ander dorp. Ook veel plezier aan Koningsdag, de zwaarste publieke dag voor de burgemeester van Bloemendaal: vijf maal het Wilhelmus, vijf maal de vlag hijsen, vijf maal oranjebitter, vijf maal Leve de Koning, en vijf maal oprecht onder de indruk van de resultaten die de Oranje Comités neerzetten.
Toch lag mijn grootste liefde bij de vraagstukken rond openbare orde en veiligheid. Zeker er wordt te hard gereden op de Zeeweg, en niet alleen daar, en dat komt in het reguliere politieoverleg aan de orde, maar ik heb met passie de ontwikkeling van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit binnen onze gemeente ontwikkeld. De Van-Traa aanpak, zoals ik die in Amsterdam had leren kennen, is nu operationeel ook in Bloemendaal. En dat hoort er gewoon bij als partner in de Metropoolregio. Binnen dat kader kon aandacht gaan naar thema’s als arbeidsuitbuiting of verborgen 06-prostitutie. Ook op het gebied van Vreemdelingenbeleid zijn er vraagstukken opgelost. Zo was ik in de regio pleitbezorger voor het niet langer oppakken van papierlozen zonder dat daar een criminele aanleiding voor bestaat, dus ook hier afschaffing van de enkel-feitconstructie. En in het veiligheidsdomein bespraken we ook crowd-handling en het genotsmiddelen-regime op het strand. Een mooi voorbeeld van samenwerking tussen politie en horeca ondernemers. Of de unieke samenwerking voor de surveillance in de dorpen van de particuliere veiligheidsdiensten en de politie door dagelijkse gegevensuitwisseling. Het waren allemaal manieren om invulling te geven aan de regisseursrol die het Rijk de burgemeester opdraagt op gebied van Openbare Orde en Veiligheid. Je kon me er ‘s-nachts voor wakker maken.

Al dit boeiende en veeleisende werk kon ik met veel vreugde doen, omdat het is voor een lokale samenleving die veel sterker is dan menigeen denkt. Ik heb er bij verschillende gelegenheden op gewezen. De sociale samenhang binnen de Bloemendaalse dorpen is opmerkelijk bloeiend. Of het nu in het verenigingsleven en in de sport is, of gewoon burenhulp en vrijwilligerswerk in de welzijnssector, of de vele buurtactiviteiten als straatbarbecue en estafette diners, Bloemendalers doen dingen samen en voor elkaar. Dat is de grote kracht van de Bloemendaalse samenleving: we leven hier samen. Het meeste frappeerde me dat er talloze initiatieven hier zijn van particuliere ontwikkelingssamenwerking. Samen een stichting oprichten een concreet project adopteren, geld ervoor verzamelen en de uitvoering zelf managen. Ik kan een hele reeks van die organisaties noemen die werkzaam zijn voor gezondheidszorg, onderwijs of schoon drinkwater in Afrika of in India. Het is hier allemaal en ik heb er grote bewondering voor. Het zelfde particuliere initiatief zie je ook in de cultuur, van opera tot beeldende kunst. Ik ben er heel dankbaar voor dat ik het allemaal heb mogen meebeleven en het bepaalt hoe ik me Bloemendaal zal herinneren.

Mevrouw de burgemeester, dames en heren, ik ga afronden. En dat doe ik graag met woorden van dank. Mijn dank gaat in de eerste plaats uit naar de Bloemendaalse inwoners. Jullie deden me keer op keer versteld staan. Heel vaak blijk gevend van grote openhartigheid en gastvrijheid, en van een innemende bereidheid om de handen uit de mouwen te steken. Mijn dank gaat zeker ook uit naar de negen collega burgemeesters in Kennemerland waarmee het niet alleen goed samenwerken is maar ook heel goed samen toeven is. Naar de partners in de veiligheidsketen: politie, brandweer en het openbaar ministerie, de al genoemde Vrijwillige Reddingsbrigade, naar de scholen inclusief de muziekschool, naar de stichting Eerebegraafplaats, Stichting 40-45, Stichting Bloemendaal Initiatief, Ons Bloemendaal, Kunstkring Fiore. Ik bedank ook de leden van de verschillende Colleges van B&W. Het was goed met jullie samenwerken, evenals met de gemeentesecretarissen. Zeker ook dank ik de gemeenteraad, die mij in meerderheid het vertrouwen schonk waardoor ik mijn werk kon doen. En tenslotte dank ik heel graag mijn familie, jullie hebben me meer gesteund dan jullie weten.

Eigenlijk wilde ik eindigen met een citaat van oud-burgemeester Liesbeth Snoeck uit haar afscheidstoespraak in 2005. Zij zei, verwijzend naar de slottekst van Vondel’s Gijsbrecht: “vaarwel mijn dorpen, verwacht een andere heer”. Maar liever breng ik een toost uit op ons schone Bloemendaal: Leve Bloemendaal !